Urząd Kontroli Skarbowej w Rzeszowie jest jednostką organizacyjną kontroli skarbowej. Przedmiot działalności, cele oraz kompetencje Urzędu zostały określone w ustawie z dnia 28 września 1991 r. o kontroli skarbowej (Dz. U. z 2011r., Nr 41, poz. 214 z późn. zm.) zwaną w dalszej części ustawą.

Celem kontroli skarbowej jest ochrona interesów i praw majątkowych Skarbu Państwa oraz zapewnienie skuteczności wykonywania zobowiązań podatkowych i innych należności stanowiących dochód budżetu państwa lub państwowych funduszy celowych.

Celem kontroli skarbowej jest również badanie zgodności z prawem gospodarowania mieniem innych państwowych osób prawnych oraz zapobieganie i ujawnianie przestępstw określonych w art. 228 - 231 Kodeksu karnego popełnianych przez osoby zatrudnione lub pełniące służbę w jednostkach organizacyjnych podległych ministrowi właściwemu do spraw finansów publicznych.

 Do zakresu kontroli skarbowej należy:

1. kontrola rzetelności deklarowanych podstaw opodatkowania oraz prawidłowości obliczania i wpłacania podatków stanowiących dochód budżetu państwa, a także innych należności pieniężnych budżetu państwa lub państwowych funduszy celowych;

2. ujawnianie i kontrola niezgłoszonej do opodatkowania działalności gospodar­czej;

3. kontrola źródeł pochodzenia majątku oraz przychodów nieznajdujących pokrycia w ujawnionych źródłach lub pochodzących ze źródeł nieujawnionych;

4. kontrola celowości i zgodności z prawem gospodarowania środkami publicznymi oraz środkami pochodzącymi z Unii Europejskiej i międzynarodowych instytucji finansowych, z wyłączeniem kontroli celowości wykorzystania środków zalicza­nych do dochodów własnych i subwencji ogólnej jednostki samorządu terytorialnego;

5. kontrola wywiązywania się z warunków finansowania pomocy ze środków, o których mowa w pkt 4;

6. kontrola prawidłowości przekazywania środków własnych do budżetu Unii Europejskiej;

7. audyt gospodarowania środkami pocho­dzącymi z budżetu Unii Europejskiej oraz niepodlegającymi zwrotowi środkami z innych źródeł zagranicznych, w tym certyfikacja i wydawanie deklaracji zamknięcia, zwany dalej „audytem”;

8. badanie celowości w czasie podejmowania decyzji i zgodności z prawem wykorzystania i rozporządzania mieniem państwowym, a w szczególności ujawnianie niedoborów, a także innych szkód w tym mieniu;

9. badanie wykorzystania mienia otrzymanego od Skarbu Państwa w celu realizacji zadań publicznych oraz prawidłowości prywatyzacji mienia Skarbu Państwa;

10. kontrola rzetelności wypełniania zobowiązań wynikających z udzielonych przez Skarb Państwa poręczeń i gwarancji;

11. kontrola zgodności wykorzystania środków, których spłatę poręczył lub gwarantował Skarb Państwa, z ich przeznaczeniem;

12. zapobieganie i wykrywanie naruszeń krajowych przepisów celnych oraz ści­ganie naruszeń krajowych lub wspólno­towych przepisów celnych przez wykonywanie nadzoru transgranicznego osób, miejsc, środków transportu i towarów oraz dostawy kontrolowanej, w rozumieniu Konwencji sporządzonej na podstawie artykułu K.3 Traktatu o Unii Europejskiej w sprawie wzajemnej pomocy i współpracy między administracjami celnymi, sporządzonej w Brukseli dnia 18 grudnia 1997 r. (Dz. U. z 2008 r. Nr 6, poz. 31);

13. kontrola oświadczeń o stanie majątkowym osób - obowiązanych do ich składania - zatrudnionychlub pełniących służbę w jednostkach organizacyjnych administracji celnej, podatkowej oraz kontroli skarbowej podległych ministrowi właściwemu do spraw finansów publicznych, w tym w urzędzie obsługującym tego ministra;

14. zapobieganie i ujawnianie przestępstw, o których   mowa w art.   228 — 231 Kodeksu karnego, popełnianych przez osoby zatrudnione lub pełniące służbę w jednostkach organizacyjnych podle­głych ministrowi właściwemu do spraw finansów publicznych;

15. badanie przestrzegania przez rezydentów i nierezydentów ograniczeń i obowiązków określonych w przepisach prawa dewizowego oraz warunków udzielonych na ich podstawie zezwoleń dewizowych, a także warunków wykonywania działalności kantorowej;

16. współdziałanie ze Służbą Celną w zakresie zwalczania przestępstw skarbowych, o których mowa w art. 107 § 1 Kodeksu karnego skarbowego.

W ramach kontroli skarbowej prowadzonej w zakresie, o którym mowa w ust. 1 pkt 1—3 :

- badaniu może podlegać również rzetelność deklarowanych podstaw opodatkowania oraz prawidłowość obliczania i wpłacania zobowiązań podatkowych stanowiących do­chód jednostek samorządu terytorialne­go,

- kontrola może obejmować rów­nież rozpoznawanie, wykrywanie, zapobie­ganie i zwalczanie przestępstw i wykroczeń przeciwko prawom własności intelektual­nej.

Kontroli skarbowej podlegają:

1. zobowiązani do świadczeń pieniężnych na rzecz Skarbu Państwa lub państwowych funduszy celowych;

2. wydatkujący, przekazujący i otrzymujący środki, o których mowa w art. 2 ust. 1 pkt 4 ustawy;

3. zobowiązani do wywiązywania się z warunków, o których mowa w art. 2 ust. 1 pkt 5 ustawy;

4. władający i zarządzający mieniem państwowym;

5. spółki z udziałem Skarbu Państwa, podmio­ty wykorzystujące mienie przekazane przez Skarb Państwa oraz sprywatyzowane mie­nie Skarbu Państwa;

6. beneficjenci poręczeń i gwarancji udzielonych przez Skarb Państwa oraz podmioty, za które Skarb Państwa poręczył lub gwarantował;

7. osoby zatrudnione lub pełniące służbę w jednostkach organizacyjnych administracji celnej, podatkowej oraz kontroli skarbowej podległych ministrowi właściwemu do spraw finansów publicznych, w tym w urzędzie obsługującym tego ministra, zobowiązane do składania oświadczeń o stanie majątkowym;

8. podmiot przekazujący środki własne do budżetu Unii Europejskiej.

Kontroli skarbowej podlegają także płatnicy i inkasenci podatków i innych należności, o których mowa w art. 2 ust. 1 pkt 1 ustawy.

Kontrola skarbowa obejmuje także kontrolę oświadczeń majątkowych osób zobowiązanych do ich składania na podstawie:

- art. 24h ust. 1 ustawy z dnia 8 marca 1990 r. o samorządzie gminnym (tekst jednolity Dz. U. z 2013 r., poz. 594 ze zm.) - art. 24h ust. 9-11 ustawy o samorządzie gminnym;

- art. 25c ust. 1 ustawy z dnia 5 czerwca 1998 r. o samorządzie powiatowym (tekst jednolity Dz. U. z 2013 r., poz. 595 ze zm. ) - art. 25c ust. 9-11 ustawy o samorządzie powiatowym;

- art. 27c ust. 1 ustawy z dnia 5 czerwca 1998 r. o samorządzie województwa (tekst jednolity Dz. U. z 2013 r., poz. 596 ze zm.)

- art. 27c ust. 9-11 ustawy o samorządzie województwa.

Nie podlega kontroli skarbowej celowość i sposób wykorzystywania środków budżetowych oraz mienia państwowego na cele specjalne w jednostkach organizacyjnych podległych, podporządkowanych lub nadzorowanych przez Ministra Obrony Narodowej, w Policji, Państwowej Straży Pożarnej, Straży Granicznej, Biurze Ochrony Rządu oraz w jednostkach organizacyjnych Agencji Bezpieczeństwa Wewnętrznego, Agencji Wywiadu i Centralnego Biura Antykorupcyjnego.